Τίτλος : «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Ι.Ν. ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΙΠΕΙΑ Π.Ε. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ»

Περιφέρεια : ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, Π.Ε. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ, Δ. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ, Τ.Κ.ΑΝΘΕΙΑΣ, ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΑΙΠΕΙΑΣ

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 2014-2020»

Φορέας Λειτουργίας : ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

Προϋπολογισμός : 185.000,00€

Ταμείο: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης

Ο ναός της Παναγίτσας, μικρός, μονόχωρος ναός, με τρίπλευρη εξωτερικά κόγχη ιερού βήματος που καλύπτεται σήμερα με ξύλινη, δίρριχτη στέγη, βρίσκεται στα ανατολικά του οικισμού της Αίπειας, σε άμεση γειτνίαση με το Ασκληπιείο της Αρχαίας Θουρίας και εντάσσεται στον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο της περιοχής. Η αρχική οικοδομική του φάση τοποθετείται στον 13ο-14ο αιώνα, η δεύτερη στον 17ο-18ο αι., ενώ επέκταση στα δυτικά με πρόχειρη κατασκευή από τσιμεντόλιθους, στέγη, δάπεδο, οροφή, τέμπλο, επιχρίσματα  αποτελούσαν επεμβάσεις του 20ου αιώνα. Το μνημείο πριν τις εργασίες αποκατάστασης βρισκόταν σε κακή κατάσταση διατήρησης, καθώς είχε υποστεί σημαντική φθορά, ενώ οι νεότερες επεμβάσεις είχαν αλλοιώσει σε μεγάλο βαθμό την αρχική αυθεντική του μορφή.

Στο πλαίσιο του παρόντος έργου πραγματοποιήθηκαν ποικίλες εργασίες εντός και εκτός του ναού, όπως καθαρισμοί του ίδιου του μνημείου και του περιβάλλοντος χώρου του, καθαιρέσεις νεότερων επεμβάσεων καθώς και σύνθετες εργασίες αποκατάστασης του μνημείου στην αυθεντική του μορφή. Η σημαντικότερη επέμβαση αφορούσε στην καθαίρεση του δυτικότερου, νεότερου τμήματος του ναού και στην κατασκευή νέου δυτικού τοίχου επί του ίχνους του αρχικού, στο μέσο του οποίου διαμορφώθηκε η θύρα εισόδου στο μνημείο. Επιπλέον στερεώθηκαν και αποκαταστάθηκαν οι τοίχοι του ναού, ενώ ενισχύθηκε βάσει της εγκεκριμένης μελέτης και η υποθεμελίωση του μνημείου. Σε ένα επόμενο στάδιο ανακατασκευάστηκε η δίρριχτη ξύλινη στέγη, η οποία εν συνεχεία επικαλύφθηκε με βυζαντινού τύπου κεραμίδια. Επιπλέον, συντηρήθηκαν οι τοιχογραφίες του ναού και η αγία τράπεζα, ενώ το δάπεδο επιστρώθηκε με χειροποίητες κεραμικές πλάκες. Τέλος, κατασκευάστηκαν ο αύλειος χώρος στα δυτικά και οι αναγκαίοι αναλημματικοί τοίχοι ανατολικά και βόρεια του ναού, ενώ διαμορφώθηκε κατάλληλα η είσοδος του αρχαιολογικού χώρου του Ασκληπιείου.

Οφέλη : Με την ολοκλήρωση της πράξης και την αφαίρεση των νεότερων επεμβάσεων και την περαίωση της αναστήλωσής του το μνημείο αποδόθηκε στο κοινό στην αυθεντική του μορφή, ενώ βελτιώθηκε αισθητικά και ο άμεσος περιβάλλων χώρος του. Ταυτοχρόνως, εξασφαλίστηκε η επαρκής ενίσχυση του, με την αποκατάσταση στατικών, δομικών και αισθητικών προβλημάτων, ώστε να εξασφαλιστεί η διατήρηση του μνημείο σε βάθος χρόνου, καθώς και η προσέλκυση και η ασφαλής πρόσβαση των επισκεπτών. Η υλοποίηση της πράξης συνέβαλε στην πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση του ναού, αφού το σύνολο των εργασιών έχει καταγραφεί και τα ευρήματα που εντοπίστηκαν έχουν τεκμηριωθεί αρχαιολογικά. Στην ανάδειξη του μνημείου συμβάλλουν επίσης οι ενημερωτικές πινακίδες, ενώ τα αποτελέσματα της ανασκαφικής διερεύνησης του ναού πρόκειται να δημοσιευτούν σε επιστημονικά περιοδικά. Με την ολοκλήρωση του έργου αναδεικνύεται η σπουδαιότητα του μνημείου για την περιοχή και την ιστορία της γεγονός που θα συμβάλει καθοριστικά στην αύξηση της επισκεψιμότητας στον σημαντικό αρχαιολογικό χώρο του Ασκληπιείου, αναβαθμίζοντας μια σημαντική ιστορικά περιοχή με διαχρονική κατοίκηση από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή.